Adana (ÇÜHM) -

26.03.2014

Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mustafa Güven ile, sağlık sektörünün parlayan yıldızı olmaya aday Biyomedikal Mühendisliği hakkında sohbet ettik. Doç. Dr. Güven’e göre Biyomedikal Mühendisliği, geleceğin en çok talep edilen mesleği olacak…

Hocam Biyomedikal Mühendisliği nedir? Öncelikle bunu anlatabilir misiniz?   

Biyomedikal Mühendisliği, kısaca mühendislik bilimlerinin deneyimlerinden yararlanarak, insan sağlığı ile ilgili problemlerin çözümü için çalışan bir mühendislik dalıdır. Bilindiği gibi sağlık alanı, günümüzde yüksek düzeyde teknoloji kullanan alanların başında gelmektedir. Teknolojik çözümler insan sağlığını korumakta, hastalıklarda tedaviyi hızlandırmakta ve genel olarak sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmaktadır. Bugün, çağdaş tıp bilimi, teknoloji ürünü olan sayısız ve karmaşık cihazların varlığına ve güvenirliliğine dayalı bir durumdadır. Bu yönüyle baktığımızda Biyomedikal Mühendislik, insanın sağlığı ile ilgili her alanda teknoloji geliştiren bir mühendislik olarak da tanımlanabilir.

Sağlık Sektöründe Kullanılan Her Türlü Cihaz, Malzeme ve Bilgisayar Yazılımları, Biyomedikal Mühendisliği’nin Ürünleri Olarak Gösterilebilir

Hocam Biyomedikal Mühendisliği’nin çalışma alanları nedir?

Biyomedikal Mühendisliği’nin 10’dan fazla gruplandırılabilecek çalışma alanı var. Klinik Mühendislik, Biyomalzeme, Biyomekanik, Doku Mühendisliği, Biyonik, Genetik Mühendislik, Nöral Mühendislik, Yapay Organ ve Rehabilitasyon Mühendisliği, hemen aklımıza gelen örnekler. Biyomedikal Mühendisliği’nin bir alanı olan Klinik Mühendisliği’nin ilgi alanı içinde, sağlık alanında teşhis ve tedavi amacıyla kullanılan mekanik ve elektronik cihaz ve sistemlerin tasarım, üretim, geliştirme, teknik işletme ve bakım-onarım faaliyetleri yer alır. Ayrıca Tıp alanında kullanılan her türlü mekanik sistem, insan ile temas hâlinde olan her türlü malzeme, alaşım ve bazı kimyasal maddeler de Biyomalzeme ve Biyomekanik ile uğraşan Biyomedikal Mühendisliği’nin çalışma alanındadır. Yapay doku alanında araştırma ve geliştirmeler, son yıllarda hızla gelişmekte ve Doku Mühendisliği’nin uğraş alanına girmektedir. Sonuç olarak sağlık sektöründe kullanılan her türlü cihaz, malzeme ve bilgisayar yazılımları, Biyomedikal Mühendisliği’nin ürünleri olarak gösterilebilir.

Ülkemiz, Tıbbi Cihaz, Alet, Malzeme ve Yazılım Konusunda Büyük Oranda Dışa Bağımlıdır

Ülkemizde ise bu mühendislik, henüz çok yeni olup, pek çok sağlık çalışanı tarafından bile yeterince tanınmayan bir mühendislik alanıdır. Ülkemiz, tıbbi cihaz, alet, malzeme ve yazılım konusunda büyük oranda dışa bağımlıdır. Türkiye’de sağlık sektörünün kullandığı malzeme ve cihazların ancak %15’i ülkemizde üretilmekte, gerisi başta Amerika, Almanya ve son yıllarda Çin olmak üzere çeşitli ülkelerden ithal edilmektedir. Üstelik sağlık sektöründe kullanılan cihaz ve malzemeler, oldukça pahalı olup ülkemize önemli döviz giderine neden olmakta, ayrıca bakım ve onarım gibi konularda da bağımlı kalınmaktadır. Bu nedenlerle devlet, bu alandaki araştırma geliştirme çabalarını teşvik etmekte ve Biyomedikal Mühendislikleri kurularak bu alandaki Biyomedikal Mühendisi açığı kapatılmaya çalışmaktadır. Bu çabalar, ülkemize ve Biyomedikal Mühendislere oldukça geniş çalışma alanları vaat etmektedir.

Özellikle Son Yıllarda Tıbbi-Biyolojik Bilgilere Sahip, Teknolojiyi Kullanabilen Mühendisler, Medikal Firmaların ve Araştırma Gruplarının Vazgeçilmez Üyeleri Olmuştur

Dünyada ve Türkiye’de Biyomedikal Mühendisliklerinin Durumu nedir?

Biyomedikal Mühendisliği’nin batı ülkelerinde 50 yıldan fazla bir geçmişi bulunmaktadır. Dünyada hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik araştırma ve yatırımların artması ile Biyomedikal Mühendisliği, aranan bir meslek olmuştur. Özellikle son yıllarda tıbbi-biyolojik bilgilere sahip, teknolojiyi kullanabilen mühendisler, medikal firmaların ve araştırma gruplarının vazgeçilmez üyeleri olmuştur. Amerika’da son yılların en popüler mesleği konumuna gelmiştir. Buna bağlı olarak Biyomedikal Mühendislik eğitimi veren merkezlere de talep artmıştır.

Dünyadaki popülerliğe paralel olarak ülkemizde Biyomedikal Mühendisliklere talep artmaktadır.  Ülkemizde ise birkaç yıl öncesine kadar, Biyomedikal Mühendislik lisans eğitimi konusunda ülkemizde eğitim veren 3-4 üniversite bulunmaktaydı. 2014 yılının Ocak ayı itibariyle baktığımızda ülkemizde, Devlet Üniversiteleri ve Vakıf Üniversiteleri ile birlikte 10 civarında Biyomedikal Mühendisliği Bölümü bulunduğu görülmektedir. Şu anda 150-200 civarında olduğu tahmin edilen yıllık Biyomedikal Mühendisi mezun sayısının 4-5 yıla kadar 800-1000’e ulaşacağı öngörülebilmektedir. Bu bölümden mezun olanlar, sağlık sektörünün çeşitli ortamlarında rahatlıkla iş bulabilmektedir. Şu ana kadar farklı mühendislik dalları tarafından doldurulan iş alanları, bundan sonra Biyomedikal Mühendisler tarafından doldurulacaktır. Öğrencilerimiz mezuniyet sonrasında, hastanelerde, medikal firmalarda, araştırma merkezlerinde, akademisyenlik yoluyla üniversitelerde çalışabilmekte veya kendi işyerlerini kurabilmektedir.

Hedefimiz, Sağlıkla İlgili Sorunların Çözülmesinde, Bilgilerini En İyi Şekilde Kullanan Nitelikli Mühendislerin Mezun Edilmesi

Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşunu da sizden dinleyebilir miyiz?

Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü, 2009 yılında kurulmuştur. Ancak öğretim üyesi bulunmadığından faaliyete geçmemiştir. 2011 yılında Doç. Dr. Mustafa Güven’in bölüm başkanı olarak atanmasından sonra Biyomedikal Mühendisliği’nin yapılanma çalışmaları başlatılmıştır. Başlangıçta tek odası bulunan Biyomedikal Mühendisliği, şu anda Rektörlüğümüzün ve Dekanlığımızın destekleri ile sınıf, laboratuvar ve idari bölümlerden oluşan 600 m2 fiziksel alana ve 6 öğretim üyesi, 3 araştırma görevlisi ve 2 öğretim görevlisine ulaşan eğitim kadrosuna ulaşmıştır. 2012-2013 eğitim yılında 47 öğrenci ile normal eğitime başlayan bölümümüzde 2. öğretim programı da bulunmaktadır. 2013-2014 yılında ÖSYM puanlarına göre 370-405 arası fen puanı ile öğrenci kabul edilen bölümde, 150 civarında lisans öğrencisi bulunmaktadır. Eğitim dilinin Türkçe olmasına rağmen ders kaynaklarının çoğunlukla İngilizce olması ve bazı derslerin İngilizce olabilmesi nedeniyle zorunlu İngilizce hazırlık sınıfı vardır. Biyomedikal Mühendisliği’nin eğitim süresi 4 yıldır. Öğrencilerimiz, mesleki dersler yanında, Tıp dersleri, Elektronik, Makine ve Bilgisayar Mühendisliği ile ilgili dersler de görmektedir. Bu açıdan diğer bazı mühendisliklere göre bir ölçüde daha zor sayılabilecek bir eğitimi olduğu söylenebilir. Teorik dersler laboratuvarlar ile desteklenirken, stajlar ile de gelecekteki iş hayatı hakkında şimdiden yeterlilik kazandırılmasına çalışılmaktadır. Böylece edinmiş oldukları bu bilgilerini, sağlıkla ilgili sorunların çözülmesinde, bilgilerini en iyi şekilde kullanan nitelikli mühendislerin mezun edilmesi hedeflenmektedir.

Önümüzdeki 3 Yıl İçinde, Daha Çok Sayıda Araştırma ve Öğrenci Laboratuvarlarının Bulunacağı Bir Bölüm Binasının Oluşturulması Hedeflenmektedir

Hocam, eğitim hedefleriniz neler?

Bölümümüz, lisans eğitimine öncelik vermektedir. Böylece ülkemiz için ihtiyaç olan nitelikli Biyomedikal Mühendisi açığının karşılanmasına katkıda bulunmayı planlamaktadır. Böylece sağlık sektöründeki tıbbi cihaz ve biyomalzemelerin yönetimine ve üretimine katkı sağlanması, ayrıca akademik çalışmalar ile ülkemizin bilime katkısının artması hedeflenmektedir. Bunun sağlanması için nitelikli öğretim üyeleri ile günümüz koşullarına uygun modern sınıf ve laboratuvarlarda öğrencilerimizin alacağı eğitimin çok önemli olduğunun bilincindeyiz.  Bölümümüzde, kendi öğretim üyelerimizin yanında Tıp Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi’nden gelen öğretim üyeleri de ders vermektedir. Lisans eğitiminin yanı sıra 2014-2015 güz döneminde yüksek lisans programımızın,  daha sonra ise doktora programının açılması hedeflenmektedir. Biyomedikal Mühendisliği bölümü şu anda yaklaşık 600 m2 alanda eğitimini sürdürmektedir. Bu alanda seminer odası, öğrenci laboratuvarları, araştırma laboratuvarı ve sınıflar bulunmaktadır. Öğrenci derslerinin bir kısmı da Rektörlük dersliklerinde yürütülmektedir. Önümüzdeki 3 yıl içinde, daha çok sayıda araştırma ve öğrenci laboratuvarlarının bulunacağı, eğitim ve sosyal çalışmalar için daha çok alan ve olanağın bulunacağı bir bölüm binasının oluşturulması hedeflenmektedir.

Amacımız, Tıbbi Cihaz Bakım, Kalibrasyon, Ölçme ve Cihaz Yönetimi Konularında Teknik Hizmet ve Danışmanlık Verebilecek “Biyomedikal Ar-Ge Merkezi” Oluşturmak

Hocam, çok önemli ve araştırma geliştirme konusunda desteklenmesi gereken bir bölüm, Biyomedikal Mühendisliği. Bilimsel araştırma hedeflerinizi de öğrenebilir miyiz?

Biyomedikal Mühendisliği çekirdek kadrosunu oluşturduğu 4 temel alanda bilimsel çalışmalar yapmaktadır. Bunlar: Medikal Robotik ve Rehabilitasyon, Doku Mühendisliği, Biyoelektrik ve Biyosinyal İşleme ve Biyomekanik Tasarım alanlarıdır. Yakın gelecekte akademik kadromuzun güçlenmesi ile birlikte başta biyomedikal cihaz ve materyallerin en yoğun kullanıldığı yerler olan hastaneler olmak üzere tıbbi cihaz bakım, kalibrasyon, ölçme ve cihaz yönetimi konularında teknik hizmet ve danışmanlık verebilecek ve aynı zamanda tıbbi amaçlı sistemler, cihazlar ve yazılımlar geliştiren bir “Biyomedikal Ar-Ge Merkezi” oluşturulması amaçlanmaktadır. Bu merkezin hem bölgemizin taleplerine katkı sağlayan, hem de ülkemizin tıbbi cihaz teknolojisi geliştirme ihtiyacına katkıda bulunabilecek bir merkez olması arzu edilmektedir. Ayrıca, Doku Mühendisliği ile ilgili alanlarda da yapay dokuların, implantların, greftlerin ve insan vücudunda kullanılan biyomalzemelerin üretilebileceği bir “Doku Mühendisliği ve Biyomalzeme” araştırma ve üretim laboratuvarının oluşturulması da diğer hedefimizdir. Yakın bir gelecekte araştırma laboratuvarımızdaki cihaz setinin artırılması ile ileri teknoloji gerektiren çalışmaları da yapabilmeyi umuyoruz. Üniversitemiz Hastanesinden ve diğer akademisyenlerimizden gelebilecek her türlü bilimsel araştırma ve geliştirme önerilerine katkıda bulunmak, bizleri mutlu edecektir. Bölümümüz, Tıp Fakültesi yanındaki eski diş hekimliği binasının 2. katında bulunmaktadır. Bizlere, 2026 dâhili telefondan veya biyomedikal@cu.edu.tr adresinden ulaşılabilir.