Adana (ÇÜHM) -

24.04.2013

Institute of Electrical and Electrical and  Electronical Engineers (IEEE Çukurova Öğrenci Kolu) tarafından düzenlenen "Kojenerasyon Sistemleri ve Fabrikalardaki Örnek Bir Uygulaması" başlıklı  sunum Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Konferans Salonunda  gerçekleştirildi.  Sunuma konuşmacı olarak Frito-Lay Tarsus Elektrik Bakım Şefi   İlter Mete Cerit katıldı.

Cerit, Frito Lay Tarsus Fabrikasının patates ve mısır işleyerek cips ve türevi gıda ürünleri üreten uluslar arası bir kuruluş olduğunu belirtti. Cerit, fabrikada cips üretim sürecinde organik bazlı atık su ve katı atık oluşumunun gerçekleştiğini ifade etti. Frito Lay fabrikasında arıtma sırasında elde edilen biyogazın bir kojenerasyon ünitesinde yakılması ile ısı ve elektrik enerjisi elde etmeyi planladıklarını belirten Cerit, söz konusu enerjiyi atıksu arıtma tesisinde kullanarak doğalgaz ve elektrik enerjisinden tasarruf etmeyi amaçladıklarını söyledi. Cerit, kojenerasyon sisteminin biyogaz deposu, biyogaz arıtma ünitesi, biyogaz basınçlandırma ünitesi, biyogaz soğutma ünitesi ve biyogaz motorundan oluştuğunu belirtti.

Fabrikada mevcut atık su arıtma tesisinin sadece üretim sürecinde oluşan atık suları işlediğini belirten Cerit, yüksek kirlilikte atık suyu arıtan tesiste, anaerobik (havasız) ve aerobik (havalı) biyolojik arıtma sistemlerinin seri olarak çalıştığını ifade etti. Cerit, anaerobik sistemlerde arıtma sırasında oluşan organik kirliliğinin metan ve karbondioksitten oluşan ve “biyogaz” olarak nitelendirilen ürüne dönüştüğünü ifade etti.  Cerit, “arıtma tesisinde cips prosesi dışında herhangi bir atık arıtılmamakta olduğundan oluşan çamur da organik bazlıdır. Çamurun diğer proses atıkları ile çürütülmesi sonucunda da biyogaz elde edilir” dedi.

Cerit, Katı Atık İşleme Ünitesi ve Atık Su Artıma Tesisinin işletilmesi sırasında ortaya çıkan organik çamurun ve Frito Lay fabrikasından çıkan diğer organik atıkların birbirine karıştırılarak bir anaerobik tank içinde bakteriler vasıtası ile çürütülmesi işleminin gerçekleştirildiğini ifade etti.

Cerit, Anaerobik arıtma ile, atıksu bir adet reaktör içinde (Reaktör: Atmosfer ile temas etmeyen kapalı alan) bakteriler tarafından kullanılarak metan (CH4), Karbondioksit (CO2), sülfür (H2S, S) ve azot (N) gazları meydana getirildiğini söyledi. Metan gazının Biyogaz depolama ünitesinde (Gas Holder) geçici olarak stoklandığını belirten Cerit, buradan yine artıma tesisleri içindeki tüketim noktalarında (Arıtma tesisi sıcak su ihtiyaç noktaları  ve kojenerasyon üniteleri) kullanılarak sıcak su ve elektrik elde edildiğini belirtti.