Adana (ÇÜHM) -
05.04.2017
Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Rukiye Akdoğan, Hititlerin Başkenti Çorum-Boğazköy'den ele geçen Bo 4680 ile Bo 5000 numaraları arasına ait toplam 170 adet Hititçe çivi yazılı tabletin çevirisini yapıp Almanya-Wiesbaden'de Dresdner Beiträge zur Hethitologie serisinin 46. cildinde 2 cilt şeklinde yayınlayarak bilim dünyasına kazandırdı. Bu eserlerden Bo 4949 nolu tablet Çukurova'nın Hititler dönemindeki adı Kizzuwatna'da kutlanan bayram törenine ait.
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde 2010 yılında yapılan toplantı sonucunda, Boğazköy'den ele geçen yayınlanmamış 170 tabletin yayın hakkı verilen Doç. Dr. Rukiye Akdoğan 2010-2014 yılları arasında bu orijinal tabletler üzerinde çalışarak tabletlerin transkripsiyon (çeviri yazısı) ve kopyalama işini tamamladı. Transkripsiyon işini bitirdikten sonra Haziran-Temmuz 2011'de 1,5 aylık bir çalışma sonucunda transkripsiyonları Akademie der Wissenschaften und der Literatur Mainz'daki zengin fiş koleksiyonunu kullanmak suretiyle tabletlerin paralel ve duplikat (ikinci nüsha) metinlerini bulma fırsatını elde eden Doç. Dr. Akdoğan, çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi; |
|
“Türkiye’de Hitit Çivi Yazısı Bilen Uzman Sayısı 25’i Geçmez.”
“Söz konusu çivi yazılı tabletler, 1915-1917 yılları arasında konservasyon ve yayın çalışmaları yapmak amacıyla Berlin'e gönderilmişti. 1987'de tabletler geri alındı ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma altına alındı. Anadolu'nun en eski yazılı belgeleri olan M.Ö. iki binlerde Anadolu ve komşu bölgelerden bilgiler sunan ve Hititlerin Başkenti Çorum Boğazköy'den ele geçirilen bu tabletler emsalsiz ve paha biçilemez değerdeler. Ülkemizden elde edilen çivi yazılı Hitit tabletlerinin sayısı 30 bini aşmıştır ve Hitit çivi yazısı bilen uzman sayısı ülkemizde oldukça azdır, bu sayı 25'i geçmemektedir.” |
|
“Hititler Döneminde Çukurova'da Kutlanan Bayram Töreni Anlatılıyor.”
“Tabletlerin konuları Kizzuwatna'da (Çukurova) kutlanan bayram ritüelleri, diğer bayram ritüelleri, talimatlar, Büyük deniz ve tarmana-denizi için ritüel, Güneş Tanrısına kralın duası, Kuruştama ile antlaşma, Hitit kralı IV. Tudhaliyaş'ın prensler, "beyler" ve "yüksek mertebedekiler" (LÚ.MEŠ SAG) için talimatları, Ölü ritüelleri, Hititçe-Hurrice ritüel ve yalvarma fragmanları, Yeryüzünün Güneş Tanrıçası için ritüeller, Zippalanda ve Daha Dağı bayram fragmanları, kral heykelleri için kurbanlar, Tanrı Anzili ve Zukki'nin kayboluşu ve geri dönüşü, Yeraltı tanrıları için bayram fragmanları, mahkeme protokolleri, Hazzi dağı için ritüel, metaller, aletler ve silahların envanterleri, doğum ritüelleri, kehanetler, Hititçe mektup fragmanları oluşturmaktadır. Çivi yazılı tabletlerin transkripsiyonlardan oluşan kitap, Dresdner Beiträge zur Hethitologie serisinin 46. cildin 1. bölümünde ve kopyalarından oluşan kitap 2. bölümünde yayınlandı.”
nuşmaş DİNGİR aşşuli pahşaru
Doç. Dr. Rukiye Akdoğan, yaz aylarında Ankara'da müzede çalışma izni veren Çukurova Üniversitesi Rektörlüğüne, çalışma süresince her türlü kolaylığı sağlayan Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne ve Mainz'da çalışma süresince maddi destek sağlayan Yükseköğretim Kurulu’na teşekkür ederek açıklamasına "nuşmaş DİNGİR aşşuli pahşaru" Türkçesiyle "Tanrı sizi iyilikle korusun!". şeklinde son verdi. |
.jpg){kind=link}
-17.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}